Της Ιωάννας Κοντελέ, Διαιτολόγου-Διατροφολόγου, επιστημονικής συνεργάτιδος Μονάδας Εφηβικής Υγείας, Β' Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιπλέον, η παχυσαρκία δημιουργεί σοβαρά προβλήματα τόσο στην υγεία όσο και στην ψυχολογία των παιδιών. Έχει πλέον αποδειχτεί ότι η θεραπεία της παχυσαρκίας είναι ιδιαίτερα δύσκολη και ότι ο στόχος είναι η πρόληψη της εμφάνισης της, ιδιαίτερα μέσω της σωστής ενημέρωσης και εκπαίδευσης τόσο των παιδιών όσο και των γονέων. Η σωστή διατροφική διαπαιδαγώγηση ξεκινάει από τις πολύ μικρές ηλικίες, όπου είναι ευκολότερο για το παιδί να μάθει και να «συνηθίσει» την υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή.
Η ανάπτυξη της παχυσαρκίας έχει σχετιστεί με πάρα πολλούς παράγοντες, γενετικούς, οικογενειακούς, περιβαλλοντικούς κ.α., έτσι η εμφάνιση παχυσαρκίας ποτέ δεν μπορεί να αποδοθεί σε ένα και μόνο αιτιολογικό παράγοντα. Τα τελευταία χρόνια ένας από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που έχει μελετηθεί είναι η επίδραση της παρακολούθησης τηλεόρασης στην διατροφική συμπεριφορά και το βάρος των παιδιών.
Η «ένοχη» τηλεόραση
Η πρόσφατη έρευνα GENESIS που διενεργήθηκε από ερευνητική ομάδα του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, σε αντιπροσωπευτικό δείγμα περίπου 2500 παιδιών προσχολικής ηλικίας σε όλη τη χώρα, έδειξε ότι η παρακολούθηση τηλεόρασης σχετίζεται θετικά με την εμφάνιση της παχυσαρκίας. Συγκεκριμένα, η εμφάνιση υπερβάλλοντος σωματικού βάρους ήταν πολύ πιο πιθανή σε παιδιά που παρακολουθούσαν τηλεόραση 2 ή περισσότερες ώρες την ημέρα σε σχέση με τα παιδιά που παρακολουθούσαν λιγότερες από 2 ώρες. Μάλιστα, για κάθε επιπλέον ώρα μπροστά στην τηλεόραση, η πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας αυξάνεται κατά 12%.
Μειωμένη φυσική δραστηριότητα και "junk food"
Τα εν λόγω παιδιά είχαν λιγότερες ώρες φυσικής δραστηριότητας και μεγαλύτερη πρόσληψη θερμίδων μέσα στην ημέρα. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που παρακολουθούν πολλές ώρες τηλεόραση τρώνε μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού και προτιμούν τρόφιμα υψηλά σε λίπος, έτοιμα φαγητά, και αναψυκτικά, ενώ έχουν χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Ένα επίσης σημαντικό εύρημα των μελετών είναι ότι οι ώρες που τα παιδιά παρακολουθούν τηλεόραση είναι αντίστοιχες με αυτές των γονέων, δηλαδή όσο περισσότερη τηλεόραση βλέπουν οι γονείς τόσο περισσότερη βλέπουν και τα παιδιά.
Ο ρόλος των γονιών είναι σημαντικός και σε σχέση με την κατανάλωση φαγητού, καθώς έχει αποδειχτεί ότι όχι μόνο τα παιδιά αλλά και οι γονείς που βλέπουν πολύ τηλεόραση καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες πρόχειρου φαγητού. Οι κυριότεροι παράγοντες λοιπόν που συνδέουν την παρακολούθηση τηλεόρασης με την εμφάνιση παχυσαρκίας στα παιδιά είναι ότι αυξάνεται η κατανάλωση κακής ποιότητας φαγητού που περιέχει πολλές θερμίδες, και ότι η τηλεόραση τους κόβει ώρες από τις φυσικές τους δραστηριότητες όπως το παιχνίδι ή η ενασχόληση με διάφορα αθλήματα. Ένας ακόμα παράγοντας είναι ότι η συχνή παρακολούθηση τηλεόρασης επηρεάζει τη διατροφή των παιδιών καθώς διαφημίζονται αρκετά τρόφιμα υψηλά σε θερμίδες και φτωχά σε θρεπτικά συστατικά, τα οποία τα παιδιά επιθυμούν και αναζητούν μιας και «το έχουν δει στην τηλεόραση».
Επιπλέον, συχνά προβάλλονται λανθασμένα μηνύματα διατροφής μέσα στις παιδικές εκπομπές (π.χ. παιδικοί ήρωες που τρώνε fast food), ενώ σπάνια δίνονται μηνύματα για την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Επιπρόσθετα, η παρακολούθηση τηλεόρασης την ώρα που το άτομο (παιδί ή ενήλικας) τρώει, αποσπά την προσοχή του με αποτέλεσμα να μην αντιλαμβάνεται τα φυσιολογικά μηνύματα του κορεσμού και να τρώει ασυναίσθητα. Είναι πολύ εύκολο για όλους μας, πόσο μάλλον για ένα παιδί, να τσιμπολογάμε μεγάλες ποσότητες τροφής όταν παρακολουθούμε ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα στην τηλεόραση.
Η συμβουλή μας: Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής συστήνει η παρακολούθηση τηλεόρασης στα παιδιά να μην ξεπερνά τις 2 ώρες ημερησίως. Μάλιστα, αυτές οι ώρες σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να συνδυάζονται με την ώρα που το παιδί τρώει τα γεύματά του. Το παιδί θα πρέπει να τρώει τα κύρια γεύματα του στο τραπέζι, χωρίς να απασχολείται την ίδια ώρα με τηλεόραση, παιχνίδια, διάβασμα κλπ, ιδανικά με όλη την οικογένεια, αλλά ακόμα κι αν αυτό δεν είναι εφικτό, τουλάχιστον ένας γονιός ή ένα μεγαλύτερο αδερφάκι θα πρέπει να τρώνε παρέα. Στο τραπέζι μπορούμε να κάνουμε ευχάριστες συζητήσεις και να ανταλλάξουμε τα νέα της ημέρας. Η παρέα αυτή είναι πολύ περισσότερο πολύτιμη για το κάθε παιδί από την παρέα που του δίνει το ψυχρό κουτί της τηλεόρασης.
www.familylife.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου